Syndrom DDA (Dorosłych Dzieci Alkoholików), DDD (Dorosłych Dzieci z rodzin Dysfunkcyjnych), to zespół cech nabytych, względnie utrwalonych schematów funkcjonowania (zachowania, przeżywania, reagowania na okoliczności życiowe i zachowania innych osób). Powstaje w dzieciństwie i młodości w wyniku wadliwej socjalizacji, czyli wzrastania w rodzinie dysfunkcjonalnej, np. z problemem alkoholowym.
Schematy są destrukcyjne i powodują trudności w kontakcie z samym sobą oraz z innymi ludźmi, zwłaszcza bliskimi. Powodują psychologiczne zamknięcie się w traumach z przeszłości. Utrudniają adekwatny kontakt z rzeczywistością, co oznacza, że trudno DDA (DDD) być i reagować na to, co się dzieje „tu i teraz”, w rzeczywistości. Jej reagowanie jest „przefiltrowywanie” przez pryzmat bolesnych doświadczeń, wydarzeń z dzieciństwa. „Zwykła” kłótnia z małżonkiem, partnerem, która wywołałaby jedynie złość czy zniecierpliwienie, u DDA powoduje przeżycie bardzo silnych emocji: przerażenia, wściekłości, krzywdy, zranienia. Te uczucia mają tak wielką siłę i intensywność, ponieważ DDA reaguje jednocześnie na to, co się stało w dzieciństwie. Podobne uczucia przeżywał jako dziecko, kiedy np. kłócili się rodzice, czy „awanturował się” pijany rodzic. To tak, jakby uczucia, sposób myślenia i reagowania skrzywdzonego przez rodziców dziecka, które wciąż jest w środku, w ciele dorosłego, mieszały się z uczuciami i reakcjami osoby dorosłej. Często to pomieszanie nie jest przez DDA uświadamiane. Doświadcza jednak wyraźnie uczuć przeżywanych w dzieciństwie: poczucie winy i krzywdy, panikę, lęk czy wstyd. Często też: poczucie bezradności, samotność, smutek.
Warto podkreślić, że syndrom DDA/DDD nie jest jednostką chorobową ani zaburzeniem psychicznym, czy osobowości. Nie figuruje w klasyfikacjach chorób, zaburzeń psychicznych ICD-10 i DSM-IV i DSM V.
Celem terapii DDA/DDD jest uświadomienie i przepracowanie urazów z dzieciństwa, zaakceptowanie siebie takim jakim się jest oraz nauczenie nowych, konstruktywnych sposobów myślenia, reagowania i przeżywania.
Syndrom DDA/DDD – jako zespół cech nabytych, względnie utrwalonych schematów funkcjonowania – można, w toku psychoterapii indywidualnej i/lub grupowej, identyfikować i świadomie zmieniać.